In weer en wind worden de dagverse kwaliteitsgroenten en –fruit van de REO Veiling door bijna 1.000 actieve leden-producenten met vakkennis en een sterke betrokkenheid marktklaar gemaakt. Elk hebben ze hun eigen verhaal dat ze graag met je delen. Deze maand zijn we in Jabbeke bij Geert Timmerman en Nancy Vandevelde en hun schoonzoon Stijn Walcarius. Met hun drie telen ze heel gericht veldsla voor het 4de Gamma. Verse groenten geteeld in volle grond die in versnijderijen gewassen, gesneden en verpakt worden tot handige gebruiksklare sla- en groentemixen, zakjes met één of meerdere groentesoorten, of verwerkt worden in kant-en-klare gerechten.
- Er is 's nachts veel malse regen gevallen en daar zijn onze telers heel blij mee, net als met de gesluierde lucht want... veldsla luistert nauw als het op vocht en warmte aankomt. In de serres is het aangenaam van temperatuur en de grond ziet er mooi vochtig uit.
Stijn: "Als het vochtig weer is, zit er voldoende water in de grond waar de veldsla uit kan putten. In de winter moet je soms een maand geen water geven, maar tijdens de voorbije hittegolven moest dit 5 à 6 keer per dag. Daarbij moet je heel voorzichtig te werk gaan: geef je te veel water dan gaan de wortels kapot, bij te weinig water gaat de plant verbranden. Het is echt werken op feeling. Veldsla kun je nog steeds niet anders telen dan in volle grond. Men test wel andere teeltmethodes uit, maar voorlopig zonder succes."
- We zijn in Jabbeke op een boogscheut van de kust en al vele decennia een echte tuinbouwstreek.
Nancy: "Mijn ouders startten hier hun eigen bedrijf in 1959, maar mijn grootouders waren al tuinbouwers in Sint-Andries Brugge. (lacht als ze mijn verbazing ziet) Begin vorige eeuw was er veel tuinbouw in het centrum van Brugge. Vanaf de jaren '30 verplaatste die tuinbouw zich naar de Brugse rand: Sint-Andries en Sint-Kruis. De volgende generatie week na WOII nog verder uit, naar Jabbeke en Varsenare, toen nog echte landbouwstreken."
Geert: "Ik ben een echte landbouwerszoon uit Sint-Kruis Brugge. Mijn broer werkt nog altijd op de ouderlijke boerderij. Nancy en ik namen in 1984 het bedrijf van haar ouders over. Eerst met sla en tomaten, maar toen de tomatenprijzen instortten, zijn we overgeschakeld op chrysanten. Die hebben we nog steeds, echte 'kerkhofblommen' om met Allerheiligen op de graven te zetten."
- Stijn die we als eerste ontmoetten bij aankomst had ons al over de chrysanten verteld. Ik merk op dat het bedrijf ook dit keer van vader op schoonzoon overgaat.
Stijn: "Inderdaad, daar hebben we nog niet bij stilgestaan. (brede lach) Ik ben van Zedelgem. Mijn grootouders waren tuinbouwers met prei, wortel en aardbeien in volle grond. Mijn ouders zijn er niet in gevolgd, mijn vader is verzekeringsagent en mijn moeder thuisverpleegster. Omdat ze niet veel thuis waren, groeide ik op bij mijn grootouders waar ik enthousiast meehielp. Na biotechnische wetenschappen in het middelbaar onderwijs volgde ik verder tuinbouw. Ik heb 8 jaar les gegeven in de tuinbouwschool, maar hielp hier elk vrij uur dat ik had mee. Drie jaar terug heb ik de knoop doorgehakt en ben ik gestopt met les geven. Begin dit jaar ben ik dan echt mee in het bedrijf gestapt als medezaakvoerder met mijn schoonvader Geert."
Nancy: "We staan volledig achter Stijn. Hij gaat er de volle 100% voor, het is zijn droom. Samen met onze schoonzoon werken we aan de toekomst. Toen we hoorden dat er een tweede kindje op komst was, besloten Geert en ik het huis aan hen over te laten en te verhuizen naar de rand van Jabbeke. Wel een huis met een grote tuin want Geert op een appartement... (lacht) als je van hier komt en die ruimte rondom je gewoon bent, dat lukt niet."
- De toekomst zit duidelijk goed, maar waarom zijn Geert en Nancy 7 jaar terug overgestapt van kropsla naar veldsla en meteen gaan telen voor het 4de Gamma?
Nancy: "Bij kropsla werk je echt gebogen en op de knieën, en na mijn drie hernia’s hebben we beslist om over te stappen naar een 'rugvriendelijkere' teelt. Veldsla kun je volledig machinaal telen, zowel zaaien als oogsten."
Geert: "Werken voor het 4de Gamma heeft zijn voordelen. Je levert in kisten van 5 kg en werkt op contract tegen een vaste kiloprijs. Je weet dus wat je gaat verdienen per kg, maar natuurlijk niet hoeveel omzet je zal hebben. Alles loopt via de REO Veiling, zij maken de contracten, wij leveren aan hen en zij leveren door aan de versnijderijen. Die zitten overal, van Zuid-Frankrijk tot Finland en Zweden. Amper 16% van onze veldsla blijft in België en wordt hier verwerkt, onder andere in Pittem."
Stijn: "Eigenlijk is veldsla voor de versmarkt een ander product dan veldsla voor de verwerkende industrie, alhoewel het dezelfde rassen zijn. De blaadjes van veldsla voor de versnijderijen mogen maximum 7 cm lang zijn, veldsla voor de versmarkt heeft blaadjes tussen de 8 en 10 cm. Hoe kleiner de roosjes, hoe beter te verwerken in de versnijderijen. Wij kunnen ze dan weer dichter zaaien en er is een kortere groeitijd. We hebben net geen 3 ha aan serres, de helft hier, de rest huren we in de buurt. We telen het hele jaar rond bijna 7/7 want... (lacht) veldsla trekt zich niets aan van zon-, feest-, of vakantiedagen. Elk jaar moet er in maart een puzzel gelegd worden naar zaaien toe. 's Zomers weet je dat je na 30 dagen kan oogsten, vanaf september wordt dit moeilijker om te bepalen. Het kan dan 35, 42 of tot meer dan 100 dagen worden. Vanaf oktober moeten we bijna elke dag zaaien om de hele winter veldsla te hebben. Je moet voortgaan op de voorbije jaren om de planning op te stellen. Ik doe dat met de computer, met gemiddelden van 5 jaar ver, maar... elke winter is toch weer anders."
- We zijn doorgelopen naar een volgende serre waar de maaimachine klaar staat.
Nancy: "Het maaien is heel delicaat: als je te diep gaat instellen, heb je te veel worteltjes mee, zet je het mes te hoog, dan heb je te veel losse blaadjes. En, de controle is streng! We staan met twee op de machine: één die rijdt en één die de veldsla in bakken verzamelt. Een lang mes snijdt de roosjes af, een draaiende band brengt ze naar boven. Omdat ze vol aarde hangen, sorteren we pas nadat ze in de loods gewassen zijn. In goed vier uur is een serre van 2.200 m2 gemaaid."
Stijn: "Na het maaien geven we water zodat de grond zich zeker twee spadesteken diep kan volzuigen. Dan bemesten en egaliseren we en laten de aarde opdrogen. Een week na oogsten zaaien we weer. Alle serres staan eigenlijk continu vol."
- De volle bakken gaan naar de loods verderop waar de roosjes een royaal bad én een douche wachten. Daarna worden ze nauwkeurig nagekeken, verdeeld over bakken en kunnen ze hun reis naar de REO Veiling en de versnijderijen beginnen.
Nancy: "In de versnijderijen worden ze nog verschillende keren gespoeld en dan goed gedroogd voor ze in de zakjes verpakt worden. Soms in een mix met andere sla, soms ook enkel veldsla. Maar thuis kun je ze beter ook nog eens wassen voor je ze gebruikt. Laat ze wel in hun zakje en neem er enkel uit wat je nodig hebt. Zo bewaren ze makkelijk een week in de frigo."
Nancy kookt graag, dit zijn haar veldslatips
- Veldsla is heel lekker in een slaatje gecombineerd met witloof - in oorsprong waren het beide wintersla’s - appel en pijnboompitten.
- Maak er ook eens een wrap mee: smeer een laagje Boursin of Philadephia op de wrap, leg er een sneetje gerookte zalm of ham op en daarover royaal veldsla. Rol strak op en leg in de frigo om stevig te worden. Snij er dan rolletjes van als aperitiefhapje.
- Een ander lekkere amuse is een glaasje vullen met wat veldsla, beetje gerookte zalm, fijngesneden appel en pijnboompitjes.
- Veldsla is heel gezond, bevat nauwelijks calorieën - 36 kcal per 100 gram - en is rijk aan omega-3 vetzuren, cellulose en vitaminen.
RECEPT
Slaatje van veldsla, witloof, geitenkaas en gerookte zalm
Voor mijn slaatje volg ik (Tine) Nancy in de combinatie van witloof, veldsla en gerookte zalm en vul aan met zachte verse geitenkaas en krokante sjalotringetjes.
Voor 2 personen:
- ca. 100 gr veldsla
- 1 stronkje witloof
- 1 grote of 2 kleine sneetjes gerookte zalm
- verbrokkelde verse geitenkaas (hoeveelheid naar eigen smaak)
- 1 sjalot, in fijne ringen gesneden
- bloem
- appelazijn
- olijfolie
Bereidingswijze:
- Haal de sjalotringen door bloem, klop af en frituur goudbruin in olie op 170°C. Laat goed uitlekken op keukenpapier.
- Meng voor de vinaigrette 1 deel appelazijn en 2 delen olijfolie.
- Snij de onderkant van het witloof en snij dan het stronkje schuin in fijne plakken. Spoel even in koud water en dep goed droog.
- Spoel de veldsla snel in koud water en zwier voorzichtig droog.
- Meng witloof en veldsla door elkaar en verdeel over de borden. Doe er gerookte zalm en geitenkaas bij en meng alles voorzichtig met de handen door elkaar.
- Besprenkel met de vinaigrette en bestrooi met krokante sjalotringen.
Redactie: Tine Bral
Fotografie: Marc-Pieter Devos