In weer en wind worden de dagverse kwaliteitsgroenten en –fruit van de REO Veiling door een 1.000-tal actieve leden-producenten met vakkennis en een sterke betrokkenheid marktklaar gemaakt. Elk hebben ze hun eigen verhaal dat ze graag met je delen. Deze keer stellen we Dirk Debusschere en Sabine Naert uit Meulebeke aan je voor. Ze delen graag hun passie voor de teelt van savooikool.
- Savooikool is een van mijn absolute favorieten. Mooi frivool van uitzicht en eenmaal gegaard nog steeds met een stevige bite. Op het veld van Dirk en Sabine ogen ze wat somber, maar dat komt omdat de donkere buitenbladeren het groene hart beschutten tegen de regen en... de duiven, die een fris kooltje ook wel lusten. Maar ook kool voelt de droogte waardoor schutbladeren geel worden, al is de fotograaf net blij met dat tikkeltje kleur in de grijze herfst.
Dirk: "Ik ben een tuinderszoon. Mijn ouders teelden prei, grondwitloof en een beetje bloemkool. Hun boerderij is vlakbij en dit veld was er een deel van. Toch heb ik hun bedrijf niet overgenomen. Sabine en ik zijn ons eigen bedrijf gestart, nu 24 jaar geleden, in Meulebeke."
Sabine: "Ik kom helemaal niet uit een tuindersfamilie, (brede lach) mijn vader had een carosseriebedrijf."
Dirk: "Onze hoofdteelt was prei. Negen tot tien maanden waren we druk bezig met prei oogsten en twee maanden met planten. Na 10 jaar begon het intensieve werk in weer en wind door te wegen en zijn we overgeschakeld naar grondwitloof. Neen, niet op water, maar in echte grond. Ook dit is zeer intensief werk, veel op de knieën zitten, maar... wel binnen. Savooi hebben we er later bijgenomen zodat we een mooie afwisseling en continuïteit hebben. Witloof oogsten we van half september tot half april, savooi van begin september tot eind december. Als teeltafwisseling - savooi kun je immers maar om de vier jaar op hetzelfde perceel zetten - telen we ook aardappelen en maïs en op braakstukken komt er groenbemesting. Het merendeel van de grond die we bewerken, is onze eigen grond, maar net om te kunnen wisselen, huren we ook een paar hectaren."
- Leve de gps, maar enkel door de telefonische aanwijzingen van Dirk raken we uiteindelijk bij het veld waar de machine langzaam vordert en een transportband de met de hand afgesneden en geschoonde savooien naar de veilingbakken brengt.
Dirk: "We planten van halfweg mei tot half juni om te oogsten van begin september tot eind december. Het savooikoolseizoen is dan wel nog niet gedaan, er zijn telers die oogsten tot in februari, maar wij zijn dan druk bezig met ons witloof."
Sabine: "Savooi kan goed tegen lichte vorst, maar ze kunnen niet tegen teveel water, heel lang regenen dat is lastig, daar gaan de kolen kapot van. Ze oogsten wordt dan ook lastiger, nu kun je hier vlot lopen, maar na aanhoudende regen is het echt 'ploeteren'."
Dirk wijst naar een aangrenzend veld: "Die kolen zien er blauwer uit omdat ze nog niet 'rijp' zijn, ze zijn als laatste geplant, dat is voor oogsten eind november - begin december. De laatste aanplanten zijn heel geliefd bij de duiven. Als het graan van de velden is, komen ze massaal naar de kolen. Echt eten doen ze niet, ze pikken erin waardoor de kool meteen niet meer verkoopbaar is. (zucht) Er valt nu heel weinig aan te doen. Vogelverschrikkers helpen enkel bij jonge aanplanten en het veldkanon laten we op stal om de buren niet te storen."
Sabine: "De gele schutbladeren van sommige kolen zijn het resultaat van de droge zomer. Bij de koolvorming is het nodig om veel water te geven."
Dirk: "We hebben een haspel die we aansluiten op de waterleiding langs de straat. (lachend) Neen niet het gewone waternet, maar de leiding die diepvriesbedrijf Ardo hier heeft aangelegd met daarin hun gezuiverd afvalwater. Als tuinder kun je er tegen betaling van aftappen. Wij gaan heel bewust met onze producten (savooi en witloof) op de klok bij de REO Veiling."
- De EPS-kisten op de aanhangwagen zijn stilaan gevuld geraakt met of vijf grote of zes kleinere kolen. De tractor met de transportband is weggereden naar de hoeve van Dirks ouders een beetje verderop. Straks rijdt Dirk er ook de volle kisten naartoe, worden die er voorzien van de kistenkaarten en gaat hij ermee richting REO Veiling.
Dirk: "Wij verkopen heel bewust onze producten op de klok bij REO Veiling. Dat is een doordachte keuze. Wanneer je op contract werkt, krijg je meestal dezelfde prijs voor je groenten, wij moeten steeds afwachten. De prijs kan meevallen, maar we hebben ook al harde noten moeten kraken als de prijs slecht was. Soms stelt de REO Veiling een verkoop via bemiddeling voor en daarvan ligt de prijs wel vast. Savooi wordt trouwens per stuk geprijsd, niet per kilo. Wij werken vrij, maar leveren wel topkwaliteit af. Elke kool die we naar de veiling brengen is door onze handen gegaan. Planten kun je machinaal, oogsten moet je met de hand doen en enkel de kolen die er klaar voor zijn - deze met een mooi stevig gesloten hart – worden geoogst. Daarom blijven er soms kolen staan. Zelfs als ze samen geplant zijn, zijn ze niet allemaal tegelijk oogstbaar. Daarom gaan we twee keer door de rijen."
Sabine: "We snijden ze af met een mes en verwijderen meteen de grote buitenste bladeren, niet allemaal, neen, er moeten schutbladeren aanblijven, letterlijk om de krop te beschermen. Een machine zou teveel schade aanbrengen aan de kolen en nooit zo precies de buitenste bladeren kunnen verwijderen. De bladeren blijven op het veld liggen en worden later ingefreesd."
Dirk: "Een week vooraf krijgen we op wat we zullen moeten snijden. Dinsdag, donderdag en zaterdag leveren we aan de REO Veiling. We hebben zelf een koeling, maar meestal rij ik rechtstreeks van het veld naar de veiling, we stockeren niet bij ons. (fier) Onze savooien liggen meestal anderhalve dag na het oogsten in de winkel!"
Sabine: "We hebben twee dochters en die hebben geen interesse voor de tuinbouw en (heel categoriek) daar zijn we blij om!"
Dirk ziet mijn verbazing: "Ja, we zijn blij dat we geen opvolging hebben want in ons vak is het lang niet altijd loon naar werken. En, als je opvolging hebt, moet je opnieuw in de bres springen om te helpen en zo ben je er nooit van af. (brede lach) Nu, ik ben nog maar 49 dus heb nog een tijd te gaan."
Sabine: "Hij is een fervente fietser en rijdt elk jaar een grote tocht."
Dirk: "Milaan - San Remo, Amstel Gold Race,… een klimmer ben ik niet, maar ik rij wel graag in de bergen. 's Winters ga ik mountainbiken. (lachend) Je kunt niet elke dag in de savooi of het witloof zitten. Bij ons is er nog een leven buiten de land- en tuinbouw. (heel nadrukkelijk) We hebben maar 1 leven en willen er ook graag wat van genieten."
Weten
- Savooi is een van de oudste leden van de koolfamilie en al eeuwen een belangrijke voedingsbron van de mens.
Kolen zijn caloriearm, werken ongiftend en bevatten foliumzuur, calcium, beta-caroteen, luteïne en een flinke hoeveelheid vitamine C. Pure winst dus: je wordt niet dik van kool en je bouwt een flinke weerstand op.
Kolen zijn ook een uitstekende bron van voedingsvezels, die de darmtransit bevorderen en constipatie actief bestrijden. 200g kool levert ca. 20% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vezels op.
Om volop te profiteren van alle het goede van kolen, eet je ze best kort gekookt of gestoomd.
Kopen en bewaren
- Een verse savooikool moet donkergroene buitenbladeren hebben en een lichter groen hart. De buitenbladeren staan altijd losser en waaieren wat uit. Het binnenste moet stevig en compact zijn.
- Dirk en Sabine verbazen zich erover dat mensen steeds grijpen naar de grote kolen, zelf kiezen ze de kleinere want die hebben meer smaak en zijn malser.
- Hun bewaartips: kool mag je niet in plastic draaien want dan droogt ze uit, gewoon zo koud mogelijk bewaren. In de frigo op 2°C lukt dit zeker 3 weken.
Redactie: Tine Bral
Fotografie: Marc-Pieter Devos