Beste

De beelden van de waterellende deze zomer en de aanslepende Covid-pandemie zitten in ons collectief geheugen gegrift als we terugkijken op 2021. Voor de land- en tuinbouw komt daar bovenop de ongecontroleerde stijging van grondstof- en energieprijzen en de bureaucratische en vaak wereldvreemde druk vanuit de overheid. Het duurzaamheidrapport 2021 van het VBT zou standaardlectuur moeten zijn voor elke Vlaamse ambtenaar. Het toont een sector die op eigen kracht de transitie naar circulaire economie maakt en duurzaamheid van nature omarmt. Het is dan ook totaal onbegrijpelijk dat we in ons land een energietransitie voorstaan weg van kernenergie naar nieuwe gascentrales en meteen de WKK-technologie overboord gooien. Om te voldoen aan de CO2-reductie, op de klimaattop beslist in Glasgow, werd immers de afbouw van de veel duurzamere WKK-technologie in de glastuinbouw vooropgesteld. Dat we straks voor deze afbouw bijkomende gascentrales behoeven werd even vergeten.

Dankzij een sterke eerste jaarhelft, getrokken door absolute schaarste op de preimarkt, sloot 2021 af met een recordomzet van 219 miljoen euro, hetzij een stijging met 7%. De aanvoer viel terug met 4% en eindigde op net geen 41 miljoen verpakkingen. Ook in het afgelopen jaar bleef onze Belgische thuismarkt goed voor meer dan 50% van onze jaaromzet. Daarnaast vertegenwoordigde onze tweede thuismarkt, Frankrijk samen met Nederland, 25% van onze jaaromzet. Dit zorgt voor een blijvende en nabije verankering van de consumptie van onze verse groenten en fruit. Het doel blijft dan ook om onze logistiek en werking te blijven inzetten op de snelle levering van ultravers product aan de eindklant en dit als absolute korte keten speler.

Ook binnen de werking van onze coöperatie speelden de stijgende grondstof- en energieprijzen een belangrijke rol. De aankoopprijs van verloren verpakkingen en inpakmaterialen swingde de pan uit en ook de transportprijzen ontkomen niet aan de stijgende energiekosten. De transitie van starre EPS-kisten naar groen klapkisten, een transitie die de voorbije jaren in elk detail voorbereid werd, kwam dan ook precies op tijd. Het maakt onze sector nog meer circulair en dus voorbereid op de toekomst. Om als EPS-depot blijvend onze rol op te nemen werd dit jaar geïnvesteerd in een nieuwe wasinstallatie die van energie voorzien wordt door 2 WKK’s. De vuile ongesorteerde kisten worden volledig automatische binnen genomen en komen zo op de wasmachine. Via een automatische scan worden ze geteld en volgt de afrekening met de koper. Dit zorgt niet alleen voor een sterk verhoogde efficiëntie in de verpakkingsafdeling, maar verlaagt ook de foutenlast. Het geheel toont de blijvende aandacht voor duurzaamheid vanuit de coöperatieve sector.

Met meer dan 56,1 miljoen kg aanvoer en een totale omzet van 54,4 miljoen euro blijven tomaten het grootste product op de REO Veiling. Daarnaast steeg de productie van komkommer voor het eerst voorbij de 40 miljoen stuks. Gedurende het eerste halfjaar stond de komkommerprijs onder druk door de ongecontroleerde omschakeling van Nederlandse tomatenbedrijven naar de komkommerteelt. De productie van courgettes daalt lichtjes tot 29 miljoen stuks. Zowel komkommer als courgettes vormen een sterke teeltwissel op de typische West-Vlaamse serreslabedrijven. Dankzij deze teeltalternatieven in het voorjaar en de beschikbaarheid van Fusarium-resistente rassen stabiliseert de teelt van serresla net boven de 30 miljoen kroppen. Toch blijft het belangrijk om in te zetten op productkwaliteit om zo het vertrouwen van de consument in dit ultravers product te behouden.

Niettegenstaande de sterke prijsvorming doorheen het ganse jaar sluit de Vlaamse glasgroentesector 2021 bangelijk af. Het koud pakken van de sector in aanloop naar de klimaattop in Glasgow en de ongecontroleerde energieprijzen vertroebelen een relatief stabiele markt voor verse groenten onder glas. Bijkomend zorgt de virusdreiging bij de vruchtgroenten en het uitblijven van nieuwe erkenningen voor essentiële ziekten en plagen voor donkere wolken in 2022.

Doorheen gans de winter ’20-’21 was er een tekort aan prei op de Europese markt. De droge weersomstandigheden in het groeiseizoen 2020 werden gevolgd door een koude en weinig groeizame winter. Dit zorgde voor een permanent tekort aan prei en andere openluchtgroenten op de versmarkt. Het inzetten op productkwaliteit, met als drijvende kracht Fine Fleur, zorgde voor een recordomzet aan prei van 43,7 miljoen euro, hetzij 42 % hoger in vergelijking met 2020. Dankzij de vakkennis en de inzet van onze producenten werd uiteindelijk 51 ton prei aangeleverd. Met een beperkte daling van 10 % blijven we de meest stabiele productieregio in Europa. Spijtig dat onze lokale overheid deze troef blijft negeren en de preiteelt als zondebok wil opofferen in een falend mestbeleid. Toch blijven we geloven in de toekomst van de preiteelt en bij uitbreiding de openluchtgroenteteelt in onze regio. Gedreven onderzoek, geconcentreerd inzetten van onderzoeksmiddelen en bundelen van krachten zorgden voor een doorbraak van de hydroteelt van prei. De opening in oktober van de nieuwe infrastructuur op Inagro door minister Crevits was een hart onder de riem voor alle openluchtgroentetelers. Durven werken aan een toekomst georiënteerde teelt met inzet op automatisatie en robotisatie als antwoord op het verschralen van de arbeidsmarkt zet modern landbouwonderzoek in een ander perspectief.

Ook in 2021 zijn aardbeien, witloof en champignons blijvende sterkhouders op de REO Veiling. Aardbeien sluiten het jaar af met een aanvoer van 5,3 miljoen kg aardbeien en een prijsvorming die aansluit bij de prijsvorming van 2020. Toch wordt de groei van deze teelt in onze regio gefnuikt door een tergend traag, soms falend, vergunningenbeleid. Een beleid waar individuele bezwaren primeren op collectieve vooruitgang ontmoedigen het ondernemerschap in de agrarische sector.

Het afgelopen jaar kende de aanvoer van witloof een beperkte groei tot 17 ton. De groei van het aanbod aan biologisch en verpakt witloof zorgt voor een verdere professionalisering van het pallet aan biologische en kleinverpakte groenten op de REO Veiling. Een hoopvolle verjonging van de bedrijfsleiders vormt de motor om de witloofsector te verduurzamen in West-Vlaanderen. De brug die geslagen werd tussen Inagro en de afdelingen van de KULeuven in Kortrijk, waarbij ingezet wordt op automatisatie als antwoord op een moeilijke arbeidsmarkt, is hoopvol en toekomstgedreven.
Ook onze champignonsector heeft dringend nood aan verjonging om een duurzame toekomst te verzekeren. Het is hoopvol dat steeds meer krachten zich blijvend bundelen rond kwaliteit, productdiversificatie en biologische teelt om zo een antwoord te bieden aan het marktmonopolie van een beperkt aantal handelsbedrijven. In deze is het verheugend dat de Belgische retail resoluut kiest voor de snelle coöperatieve kwaliteitsketen en bereid is om hiervoor een faire prijs te betalen. Het is blijvend nodig dat we als coöperatie het rechtstreekse contact zoeken met de grootdistributie om ons verhaal tot bij de eindklant te brengen.

Gedurende het voorbije jaar werd Care4Growing verder uitgerold. Dit unieke registratiesysteem, ontwikkeld door de groentecoöperaties, moet niet alleen toelaten om efficiënt een antwoord te geven aan de vele eisen die gesteld worden bij het in de markt zetten van ons product. Het moet evenzeer een ware ondersteuning van onze teelt en teelttechniek worden. Daarnaast moet het zorgen voor de meest accurate informatie zodat er op elk ogenblik efficiënt kan ingespeeld worden op elke marktopportuniteit, echter vanuit de meest actuele productkennis. In de komende jaren moet dit zorgen voor een structureel voordeel in de markt die terecht mag vergeleken worden met de quantumsprong die het simultaanveilen betekende.

Ten slotte waren we ook fier jullie allen te mogen ontmoeten bij de opening van Agrotopia. Het tiendaagse Festival van de Toekomst van de provincie West-Vlaanderen zette de schijnwerpers op onze sector. Tuinbouw komt hierbij naar voren als een dynamische, technologie gedreven en moderne sector waar onderzoek en ontwikkeling morgen het verschil zullen maken. We blijven de provincie West-Vlaanderen en ook Vlaanderen dankbaar voor het inzetten van middelen om ook de tuinbouw van morgen verder te ondersteunen.

Ook alle medewerkers van de REO Veiling wens ik te bedanken voor hun inzet in dit bijzondere jaar 2021. Dit uit zich niet alleen in de dagelijkse betrokkenheid, maar evenzeer in hun permanente aandacht voor de noden van onze producenten en kopers. Dankzij jullie zijn projecten zoals de omslag van starre kisten naar klapkisten en de introductie van C4G mogelijk. Het zorgt er ook voor dat we dagelijks door jullie ondersteuning de coöperatieve betrokkenheid voelen.

Rest mij nog jullie allen een voorspoedig en gelukkig 2022 toe te wensen. Een jaar waarin we weer allen durven dromen van de mooie dingen die ons te wachten staan.

Rita Demaré
Voorzitter